Nhu cầu dầu thô toàn cầu suy yếu đã khiến giá dầu giảm xuống thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 120 USD/thùng vào tháng 5 năm 2022. Tính đến giữa tháng 11 năm 2024, giá hợp đồng dầu thô WTI giao tháng gần nhất của sàn CME vào khoảng 71 USD/thùng, giảm khoảng 10% so với mức đầu mùa hè năm 2024. Giá dầu suy yếu nói chung làm nổi bật nhu cầu dầu toàn cầu đang giảm, đặc biệt là từ Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất. Nền kinh tế của nước này đã giảm tốc độ tăng trưởng đáng kể, trong khi xe điện đang ngày càng phát triển.
Mặc dù có lo ngại về căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông và chiến sự Nga - Ukraine ảnh hưởng đến nguồn cung, nhưng nhu cầu dầu yếu đã hạn chế lượng dầu thô mà các nhà máy lọc dầu có thể xử lý thành dầu thành phẩm.
Trung tâm giao dịch hàng hóa toàn cầu Việt Nam (VCTC) cho biết, nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc giảm rõ rệt, giảm 1.7% vào tháng 7 năm 2024, trái ngược với mức tăng trưởng trung bình 9.6% vào năm 2023. Thời kỳ bạch kim của ngành lọc dầu từ năm 2022 đến năm 2023 chủ yếu là nhờ nhu cầu xăng và dầu diesel hồi phục mạnh sau đại dịch, tốc độ tăng vượt xa khả năng lọc dầu, mang lại mức lợi nhuận cao bất thường.
Sau khi Nga bị áp đặt các lệnh trừng phạt xuất khẩu dầu thành phẩm do cuộc xâm lược Ukraine năm 2022, nguồn cung dầu bị hạn chế và sự cạnh tranh trong việc tiếp cận nguồn dầu thô đã gia tăng. VCTC cũng chỉ ra rằng thời kỳ bạch kim của ngành lọc dầu được thúc đẩy bởi lệnh cấm nhập khẩu các sản phẩm lọc dầu từ Nga sau khi Nga xâm lược Ukraine, dẫn đến sự biến động mạnh trong chênh lệch giá lọc dầu.
Giá dầu sẽ ra sao trong tương lai?
Mặc dù căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông leo thang và cuộc chiến Nga - Ukraine kéo dài có thể tiếp tục ảnh hưởng đến giá dầu, nhưng tình hình cung và cầu trong vài tháng tới cũng sẽ bị ảnh hưởng. Ví dụ, OPEC+ đã rút 3.6 triệu thùng dầu mỗi ngày khỏi thị trường, và lượng dầu này có thể được tái bổ sung nhằm khôi phục thị phần đã mất của các nước ngoài OPEC. Tất cả những yếu tố này khiến nhiều nhà phân tích dầu mỏ hạ dự báo giá dầu vào giữa tháng 9 xuống còn khoảng 70 USD/thùng, thấp hơn đáng kể so với dự báo giữa mùa hè năm 2024. Đến giữa tháng 11, giá dầu trung bình vào khoảng 69 USD/thùng. Triển vọng nhu cầu dầu tiếp tục yếu đi, tạo áp lực lên giá dầu, với đợt giảm giá gần đây khiến giá dầu giảm khoảng 15 USD/thùng chỉ trong vài tuần (theo giá vào giữa tháng 11 năm 2024).
Triển vọng không chắc chắn cho nhiên liệu vận tải
Thị trường kỳ hạn cho thấy nhu cầu đối với các sản phẩm lọc dầu tiếp tục suy yếu (hay sự kết thúc của thời kỳ bạch kim trong ngành lọc dầu vẫn đang diễn ra). Mặc dù giá dầu đã giảm mạnh từ tháng 7 năm 2024, giá diesel giảm mạnh hơn nữa, khiến chênh lệch giá lọc dầu nhanh chóng giảm xuống, còn khoảng 7-8 USD/thùng - mức cao nhất kể từ năm 2021. Chênh lệch giá diesel vào tháng 12 vẫn ở mức thấp nhất trong nhiều năm và xu hướng giá xăng dầu trên thị trường Mỹ cũng tương tự, làm nổi bật sự kết thúc của thời kỳ bạch kim trong ngành lọc dầu. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến hướng đi của giá dầu, khi thị trường dầu thành phẩm suy yếu kéo dài sang các tháng tới trong các hợp đồng kỳ hạn gần.