Tình hình năm 2024: Giá dầu Brent dao động trong khoảng 70-90 USD/thùng, với mức trung tâm là 80 USD. Các yếu tố cơ bản tương đối cân bằng, nhưng tồn kho có sự phân hóa: tồn kho dầu thô giảm liên tục, trong khi tồn kho sản phẩm dầu tinh chế tăng và biên lợi nhuận crack sản phẩm dầu ở mức thấp. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến giá dầu là kỳ vọng về nhu cầu và những biến động địa chính trị.
Triển vọng nhu cầu năm 2025: Trung Quốc cải thiện từ thực tế yếu kém, Mỹ trì hoãn kỳ vọng yếu
· Nửa đầu năm 2024, chế biến dầu diesel và naphta tại Trung Quốc giảm so với cùng kỳ năm trước. IEA cũng hạ đáng kể dự báo tăng trưởng của Trung Quốc. Tuy nhiên, vấn đề của dầu diesel và naphta chủ yếu liên quan đến cạnh tranh giá. Nếu giá dầu giảm, xu hướng thay thế có thể chậm lại.
· Tại Mỹ, dữ liệu kinh tế khiến thị trường lo ngại, nhưng nhờ sự cải thiện biên độ trong lĩnh vực dịch vụ, các mối lo ngại đã giảm bớt.
· Theo IEA, các điểm tăng trưởng nhu cầu mới có thể đến từ các quốc gia khác tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương (ngoài Trung Quốc, không thuộc OECD), với mức tăng khoảng 430.000 thùng/ngày mỗi năm đến năm 2030, vượt qua mức đóng góp của Trung Quốc. Tuy nhiên, xét về quy mô nhu cầu và cấu trúc tăng trưởng kinh tế, khó có thể tái hiện sự tăng trưởng vượt bậc của Trung Quốc trong 20 năm qua.
Triển vọng nguồn cung năm 2025: OPEC tăng sản lượng, dầu đá phiến tái định vị vai trò
· Các quốc gia ngoài OPEC+: Sản lượng dầu thông thường (không bao gồm Mỹ) dự kiến tăng 800.000 thùng/ngày so với năm trước, chủ yếu từ các nguồn dầu ngoài khơi.
· OPEC+: Kế hoạch cắt giảm tự nguyện 2,2 triệu thùng/ngày của OPEC+ dự kiến sẽ bắt đầu được dỡ bỏ từ 1/12/2024. Năm 2025, OPEC+ (trừ Nga) được kỳ vọng sẽ phục hồi sản lượng thêm 1,1 triệu thùng/ngày.
· Địa chính trị: Rủi ro từ Iran vẫn còn, và xung đột địa chính trị tiếp tục gây xáo trộn thị trường. Kết quả bầu cử tổng thống Mỹ cũng có thể tác động ngắn hạn đến giá dầu.
· Trong bối cảnh cung cầu cân bằng hoặc dư cung trong năm 2025, OPEC+ có thể tiếp tục đóng vai trò là bên điều tiết thị trường.
Triển vọng giá dầu năm 2025: Dự báo mức trung tâm 70 USD (WTI)/75 USD (Brent)
Khi dự báo mức trung tâm, hai yếu tố được cân nhắc:
1. Chi phí cung ứng cận biên: Từ 2022-2024, thiếu hụt do địa chính trị và cắt giảm chủ động của OPEC đã đẩy giá dầu vượt xa điểm cân bằng của dầu đá phiến, giúp dầu đá phiến có dòng tiền tự do tốt và mở rộng sản lượng. Đến năm 2025, với cung cầu quay về cân bằng hoặc dư cung, dầu đá phiến có thể một lần nữa đóng vai trò điều tiết. Điểm cân bằng cận biên của dầu đá phiến dao động từ 62-70 USD (WTI).
2. Cạnh tranh nhu cầu cận biên: Giá dầu cao từ 2023 đã vượt xa giá khí đốt và than đá, dẫn đến việc thay thế diesel trong lĩnh vực xe tải hạng nặng và thay thế naphta trong lĩnh vực sản xuất olefin. Giá dầu quanh mức 70 USD sẽ giúp giảm tốc độ thay thế.