Bạc là kim loại quý mang giá trị lâu dài, được đồng bào Thái ở Tây Bắc Việt Nam vô cùng trân quý trong các món trang sức và vật dụng bằng bạc. Do vậy, bạc thường được người Thái ở đây dùng làm trang sức và quà tặng trong các sự kiện quan trọng như đám cưới, tang lễ và các nghi lễ linh thiêng. Tuy nhiên, người Thái Tây Bắc ít khi dùng bạc như một phương tiện trao đổi hàng hóa, mà chủ yếu dùng để làm trang sức, quà tặng và của hồi môn. Người Thái còn đeo vòng tay, vòng cổ bạc với mục đích “tránh gió” và “phòng bệnh”…
Thầy mo Tòng Văn Hợi, người dân bản Mường, xã Hua La, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La chia sẻ: “Bạc là vật quý giá và có giá trị. Trong xã hội thời xưa, bạc từng được dùng như phương tiện trao đổi hàng hóa, nhưng không phải ai cũng sở hữu bạc. Ngày nay, dù ít được sử dụng để trao đổi, bạc vẫn được xem là vật quý, và hầu như gia đình nào cũng muốn giữ bạc trong nhà để bảo vệ sức khỏe và đem lại bình an. Chẳng hạn, khi trẻ nhỏ bị cảm, sốt hay trúng gió, theo kinh nghiệm dân gian, người ta thường lấy một đồng bạc cùng vài sợi tóc, gói trong lòng trắng trứng đã luộc chín để cạo gió.”
Theo quan niệm của người Thái, khi chàng trai cưới vợ, ngoài việc lo tiệc cưới cho nhà gái, chú rể và gia đình bên trai còn phải mang theo bạc để cầu hôn và làm sính lễ tặng bố mẹ vợ. Do đó, ngày xưa, chàng trai nào mang nhiều bạc đi cầu hôn và làm sính lễ cho nhà gái thường được coi là con nhà khá giả hoặc giàu có. Bạc làm sính lễ trong hôn lễ rất thiêng liêng, khi cô dâu hoặc cha mẹ cô qua đời, họ thường mang theo những món bạc đó chôn cùng. Bạc không chỉ quan trọng khi còn sống, mà cả lúc qua đời, người Thái vẫn xem bạc là phần gắn bó mật thiết, và các nghi lễ liên quan được thực hiện theo phong tục dân tộc.
Theo phong tục truyền thống, khi chàng trai người Thái cưới vợ, gia đình bên trai phải chuẩn bị một búi tóc bằng bạc để thực hiện nghi lễ kết tóc cho cô dâu. Ngoài ra, nhà trai còn phải chuẩn bị một đôi vòng tay bạc, nhẫn, nếu có điều kiện thì có thêm vòng cổ bạc. Khi tặng sính lễ cho bố mẹ vợ thì không thể thiếu bạc. Tùy từng vùng, số lượng bạc khác nhau, có nơi cần 5 đồng, có nơi chỉ cần 3 đồng, còn gia đình khó khăn thì cũng phải cố chuẩn bị vài đồng bạc.
Bạc còn là trang sức của phụ nữ Thái Đen, bao gồm búi tóc bạc cho nghi lễ kết tóc trong lễ cưới, các nút bạc cài trên áo sát người, cùng với vòng tay, nhẫn, vòng cổ bạc. Đáng chú ý nhất là chuỗi dây thắt lưng bạc lấp lánh mà các cô gái Thái đeo trên váy trong các lễ hội, làm cho họ càng thêm nổi bật.
Dù xã hội ngày càng phát triển và thị trường có thêm nhiều loại trang sức vàng, đá quý, nhưng với người Thái ở Tây Bắc, bạc vẫn giữ nguyên giá trị vốn có và là vật không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của họ.