Những năm gần đây, phương thức bán vàng trang sức theo “giá cố định” đã gây ra nhiều tranh cãi. Cái gọi là “giá cố định” thực chất là một phương thức định giá vàng trang sức, tức là định giá theo sản phẩm thay vì theo trọng lượng vàng.
Hiện nay, vàng trang sức được định giá theo hai cách:
1. Theo trọng lượng: Giá bán được tính bằng trọng lượng sản phẩm nhân với giá vàng trong ngày cộng thêm chi phí gia công. Các sản phẩm này được gọi là sản phẩm định giá theo trọng lượng.
2. Theo sản phẩm (“giá cố định”): Người bán định sẵn một mức giá cố định cho sản phẩm, bao gồm giá nguyên liệu vàng, chi phí thiết kế, và giá trị thương hiệu. Các sản phẩm này được gọi là sản phẩm định giá theo mức giá niêm yết.
Hai phương thức này mang đến sự lựa chọn đa dạng cho người tiêu dùng. Những người chú trọng đến giá trị vật chất của vàng thường chọn sản phẩm định giá theo trọng lượng, trong khi những người yêu thích thiết kế và tay nghề thường nghiêng về sản phẩm cố định giá. Tuy nhiên, bất kể là định giá theo trọng lượng hay theo sản phẩm, việc niêm yết giá rõ ràng vẫn là yêu cầu cơ bản trong kinh doanh.
Khi xem xét phương thức định giá cố định cho vàng trang sức, cần lưu ý:
1. Cách định giá này không chỉ phổ biến trong ngành vàng mà còn trong nhiều lĩnh vực khác.
2. Giao dịch không phải đối với “nguyên liệu vàng” mà là với “vàng trang sức” – mỗi sản phẩm đều phản ánh sự sáng tạo của nhà thiết kế và tay nghề khéo léo của thợ thủ công. Hiện nay, các thương hiệu trang sức nổi tiếng như Tiffany, Cartier cũng chủ yếu sử dụng phương thức định giá “cố định”.
Với sự gia tăng của tiêu dùng phi vật chất trong những năm gần đây, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến cảm xúc và sự hài lòng tinh thần mà sản phẩm mang lại. Đồng thời, vàng trang sức được bổ sung thêm nhiều giá trị khó định lượng, như nâng cao chất lượng thiết kế, đổi mới quy trình sản xuất, và tích hợp sở hữu trí tuệ. Đặc biệt, trước làn sóng giao thoa văn hóa toàn cầu, người tiêu dùng trẻ tuổi ngày càng ưa chuộng các sản phẩm trang sức vàng có thiết kế độc đáo, mang phong cách cá nhân và thể hiện sự tự tin văn hóa. Ví dụ, các sản phẩm sử dụng kỹ thuật gia công vàng cổ, vàng cứng, đính đá, hoặc mang yếu tố văn hóa truyền thống của các quốc gia đều trở thành lựa chọn yêu thích của thế hệ trẻ. Các doanh nghiệp vàng cũng không ngừng nỗ lực tích hợp các biểu tượng văn hóa vào sản phẩm để nâng cao giá trị văn hóa, đồng thời sử dụng thiết kế sáng tạo và tay nghề tinh xảo để truyền tải giá trị đặc biệt của mình.
Do đó, giá trị văn hóa, giá trị thủ công và giá trị thẩm mỹ là những phần không thể bỏ qua trong giá trị của vàng trang sức. Những giá trị bổ sung này thường đi kèm với chi phí sản xuất cao hơn, điều mà phương thức định giá theo trọng lượng khó có thể phản ánh đầy đủ. Ngược lại, phương thức “cố định giá” có thể dễ dàng bao gồm những chi phí khó định lượng này.
Hiện tại, nguyên nhân chính khiến phương thức “cố định giá” gây tranh cãi là:
1. Một số người cho rằng “giá trị vàng bằng giá trị nguyên liệu vàng”, đây là quan điểm thiếu toàn diện.
2. Phương thức “cố định giá” yêu cầu sự minh bạch và trung thực từ phía người bán. Trong quá trình bán hàng, người bán cần thông báo rõ ràng thành phần giá của sản phẩm, đảm bảo quyền được biết của người tiêu dùng, giúp họ yên tâm khi mua sắm.
Phương thức bán vàng trang sức “giá cố định” là một mô hình kinh doanh bình thường, đáp ứng sự phát triển ngành nghề và nhu cầu thị trường, không nên bị đánh đồng với hành vi lừa đảo trong bán hàng. Trong quá trình bán hàng, người bán phải tuân thủ các quy định pháp luật, rõ ràng niêm yết trọng lượng và độ tinh khiết của sản phẩm. Khi thông tin được niêm yết đầy đủ, cả hai phương thức định giá đều hợp lý, và người tiêu dùng có thể tự do lựa chọn theo nhu cầu. Những hành vi lừa đảo bán hàng nên bị xử lý nghiêm, thay vì lên án phương thức định giá “cố định”.
Trên thực tế, cần đảm bảo đầy đủ quyền được biết của người tiêu dùng trong quá trình mua bán. Trọng lượng là yếu tố mà người tiêu dùng đặc biệt quan tâm khi mua vàng trang sức. Do đó, khi bán sản phẩm “giá cố định”, người bán cần dán nhãn rõ ràng tính chất của sản phẩm, tránh nhầm lẫn với các sản phẩm định giá theo trọng lượng, đồng thời chủ động thông báo cho người tiêu dùng về trọng lượng, điều kiện bảo hành, v.v. của sản phẩm để giảm thiểu tranh chấp sau bán hàng do người mua thiếu thông tin.
Hiện nay, ngành vàng và trang sức đang tăng tốc đổi mới và nâng cấp. Nhiều doanh nghiệp đầu tư mạnh vào thiết kế sản phẩm và nghiên cứu phát triển kỹ thuật. Các sản phẩm với kỹ thuật mới như vàng cổ và vàng cứng liên tục xuất hiện, trong khi phương thức bán hàng ngày càng phát triển theo hướng đa dạng và cá nhân hóa. Cùng là 10 gram vàng, một thỏi vàng thông thường và một món trang sức vàng có thiết kế độc đáo sẽ mang lại cảm giác và trải nghiệm rất khác biệt cho người sử dụng. Sự nỗ lực sáng tạo và đổi mới của các thương hiệu là nhằm tạo ra các sản phẩm trang sức vàng mang tính văn hóa, nghệ thuật và thẩm mỹ cao hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Phương thức “cố định giá” được kỳ vọng sẽ là động lực thúc đẩy ngành vàng và trang sức tự đổi mới và nâng cao tính minh bạch trên thị trường. Việc đảm bảo quyền được biết và lựa chọn của người tiêu dùng trong khâu bán lẻ, đồng thời tạo ra một môi trường thị trường công bằng, công khai và minh bạch, chắc chắn sẽ góp phần vào sự phát triển chất lượng cao của ngành vàng và trang sức, đáp ứng tốt hơn kỳ vọng và nhu cầu của người dân đối với ngành nghề này.